Anton de Beer
Anton de Beer werd geboren op 27 oktober 1924 in Haarlem. Hij studeerde piano
bij Johannes Röntgen en Paul Frenckel aan het Amsterdams Conservatorium,
clavecimbel bij Richard Boer en compositie bij Ernest W. Mulder.
In 1951 kwam hij in contact met prof.  Fokker. Als pianist en koordirigent
voelde hij zich sterk tot de 31-toonsstemming aangetrokken. Hij vond het in
zekere zin een uitdaging om zich de speciale speeltechniek van het
31-toonsorgel, waarvan de mogelijkheid aanvankelijk door verscheidene collega's
nogal betwijfeld werd, eigen te maken. Sinds de bouw van het orgel in het
Teylers Museum te Haarlem in 1952 was hij de vaste bespeler en daarnaast ook
koor- en orkestdirigent.
Hij voerde speciaal voor dit orgel geschreven composities van o.a.
Henk Badings,
Hans Kox, Joel Mandelbaum,
Alan Ridout en Ivan
Wyschnegradsky voor het eerst uit. Zelf schreef hij een Sonatine,
een Sonate, enige Kleine Speelstukken, alsmede een tweedelige
Methode voor 31-toonklavier.
Op instigatie van Anton de Beer is ook het elektronisch klankprincipe in de
31-toonsstemming betrokken. Door Herman van der Horst van de firma "Neonvox"
te Wilp werd in 1970 een elektronisch, van toetsen voorzien instrument
vervaardigd, waarbij de destijds door prof. Fokker zo ingenieus gerangschikte
klaviatuur gehandhaafd bleef, hoewel de toetsjes iets dichter bij elkaar
liggen,  zodat de vingers nog sneller en zekerder hun weg over het toetsenbord
kunnen vinden. Dit instrument, de Archifoon,
werd op 1 november 1970 geïntroduceerd. Anton de Beer had voor die gelegenheid een
Intrada 1 november 1970 vervaardigd, een kort demonstratiestuk waarin allerlei
"grapjes" met bovenharmonischen en spiegelingen daarvan werden uitgehaald, en
waarin vanzelfsprekend op de specialiteiten van de 31-toonsstemming, de vrijwel
reine grote terts en harmonische septiem, extra de aandacht werd gevestigd.
Voor de Archifoon schreef hij een aantal werken, zoals Speelmuziek I-II
(1971, 1975), sommige in combinatie met violen of zang.
Voor zijn verdienste op het gebied van de 31-toonsmuziek ontving hij in 1982 de
Jos de Klerk-prijs. Anton de Beer was voorzitter en lid van de Raad van Advies
van de Stichting Huygens-Fokker, naast zijn functie als chef algemene zaken bij
de NOS. Van 1971 tot 1984 was hij voorzitter van de muziekcommissie van de
Arbeitsgemeinschaft Europäische Chorverbände (AGEC). Hij was
mede-initiatiefnemer van het Kirill Kondrasjin-dirigentenconcours van de NOS,
het Franz Liszt Pianoconcours en het Internationale Muziekconcours Scheveningen.
Hij stierf in Haarlem op 1 februari 2000.
Anton de Beer geeft achter de speeltafel uitleg over het 31-toonsorgel, in Teylers Museum te Haarlem
Muziek
For 31 Elises plus Bouw and Jeanne, 0'41" midi
De Instructieve Sonatine staat op de grammofoonplaat
Muziek in de aula van Teylers Museum
Website
|
